συνέντευξη στον Νίκο Θεοδώρου
Ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, ήταν ένας από τους σημαντικότερους μελετητές και διανοητές της φιλοσοφίας.
Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1913 και με την καταστροφή της εγκαταστάθηκε μαζί με την οικογένειά του στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το Πρώτο Γυμνάσιο Αθηνών και η διδακτορική διατριβή του εγκρίθηκε με βαθμό άριστα παμψηφεί. Δίδαξε Φιλοσοφία του Δικαίου και Φιλοσοφία γενικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Πανεπιστήμιο Νανσύ (Nancy) της Γαλλίας και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Έχει συγγράψει 32 βιβλία φιλοσοφίας, φιλολογίας, ιστορίας και πολιτικής, με κορυφαίο τη Φιλοσοφία του Δικαίου, όπου αναπτύσσεται ο κλάδος της φιλοσοφίας πραξιολογία και με βάθρο αυτή θεμελιώνεται και αναδιαρθρώνεται το σύστημα του Δικαίου. Εξαίρετα είναι και τα έργα του για τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, καθώς και όσα πραγματεύονται σύγχρονα μείζονα προβλήματα, σχετικά με τους κινδύνους για την επιβίωση του ελληνικού έθνους ή και της ανθρωπότητας, όπως τα Ελληνικά (1998),
Το 1945 ανέλαβε την προεδρία του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου Νέων και τον ΤΙούλιο του 1947 με εντολή του Υπουργού Δημόσιας Τάξης Ναπολέοντα Ζέρβα και μεταφέρθηκε στην Ψυττάλεια και κατόπιν εκτοπίστηκε στην Ικαρία. Λίγο αργότερα επανήλθε στην Αθήνα με απόφαση της Κυβέρνησης Σοφούλη. Το Σεπτέμβριο κλήθηκε να υπηρετήσει στο στρατό ως έφεδρος αξιωματικός και το Νοέμβριο μετατέθηκε από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου στο στρατόπεδο της Μακρονήσου. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματά του, δεν υπέστη διώξεις και βασανιστήρια μέχρι το Μάρτιο του 1948.
Το 1978, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος υπέστη δίωξη για την άρνησή του να δώσει θρησκευτικό όρκο ενώπιον του ανακριτή, όπου είχε κληθεί ως μάρτυρας, επικαλούμενος —ως χριστιανός ορθόδοξος— τη σχετική ρητή ευαγγελική απαγόρευση, αλλά και την επιστημονική ευσυνειδησία του. Καταδικάστηκε σε δεύτερο βαθμό το 1979, χωρίς ωστόσο να εκδικαστεί η υπόθεση και από τον Άρειο Πάγο, λόγω παραγραφής. Η απολογία του στο Εφετείο Αθηνών (20 Σεπτεμβρίου 1979), όπως και το σχετικό υπόμνημά του στον Άρειο Πάγο, συνιστούν έως σήμερα ισχυρά νομικά κείμενα για την επιχειρηματολογία όσων εναντιώνονται στην ορκοδοσία.
Το 1989 ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Παιδείας στην κυβέρνηση Γρίβα και το 1990 στην κυβέρνηση Ζολώτα. Πέθανε στις 7 Φεβρουαρίου 2016 σε ηλικία 103 ετών.
| συνέντευξη στον Νίκο Θεοδώρου
Σ ε συνέντευξή του στο Νίκο Θεοδώρου, μερικά χρόνια πριν, ο εκ των κορυφαίων Ελλήνων διανοούμενος μίλησε για την πορεία της Ελλάδας από το 1940 κι έπειτα, όπως την έζησε. Μας είχε πει ότι τα καθεστώτα το 1936 (Μεταξάς) και το 1967 (21η Απριλίου) τα έφεραν οι πολιτικοί. Αναφερόμενος στον Γεώργιο Παπανδρέου, είπε ότι ήθελε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, αλλά δεν είχε την τόλμη να συγκρουστεί ανοιχτά με το Μακάριο, ο οποίος σε συνεργασία με το γιο του, Ανδρέα Παπανδρέου, ματαίωσαν την ένωση.
Ίσως η συνέντευξη αυτή να «ξενίσει» κάποιους από τους αναγνώστες, όμως όπως θα διαπιστώσουν μετά την ανάγνωσή της, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος εκτός από «άνθρωπος του πνεύματος», ήταν και ένας άνθρωπος έλεγε αλήθειες όταν ερωτούνταν για τα φλέγοντα ζητήματα της χώρας μας. Θα διαπιστώσουν, οι αναγνώστες, ότι οι απόψεις του σε θέματα που άπτονται στις περιόδου της 4ης Αυγούστου 1936 και της 21ης Απριλίου 1967, αλλά και σε φλέγοντα ζητήματα όπως αυτό του συμμοριτοπολέμου απηχούν κατά πολύ τις δικές τους. Επίσης δεν υπέγραψε «δήλωση μετανοίας», όπως κάποιοι επώνυμοι που τους αναφέρει ώστε να ωφεληθεί.
Πάμε να δούμε τι μας είχε πει:
Για το έπος του 1940, για τον Ιωάννη Μεταξά και την 21η Απριλίου 1967…
« Για την Ελλάδα που εγέννησε τη δημοκρατία, η δικτατορία δεν είναι καλό πράγμα. Όμως σε ορισμένες ιστορικές στιγμές, σε ορισμένες περιπτώσεις η δημοκρατία πράγματι μας οδηγεί σε αδιέξοδο που αυτό έχει ως φυσικό επακόλουθο, ως φυσική συνέχεια δηλαδή να οδηγηθούμε σε μη δημοκρατικές διαδικασίες και να έρθει η δικτατορία. Αυτό συνέβη το 1936 και αν θέλουμε να είμεθα δίκαιοι με την ιστορία και την αλήθεια, αυτό συνέβη και το 1967.
Και στις δύο αυτές περιπτώσεις η ευθύνη, ανήκει εξ ολοκλήρου στον πολιτικό κόσμο. Εάν υπήρχε πολιτική ηρεμία και ευημερία δεν θα είχε έρθει ούτε ο Μεταξάς το 1936, ούτε ο Παπαδόπουλος το 1967.
Τον μεν Μεταξά τον εψήφισε η βουλή ο οποίος έλαβε πάνω από 200 ψήφους από τους τότε βουλευτάς, άρα «δικαίως» ήρθε, άλλο αν μετά ανέστειλε ορισμένα άρθρα του Συντάγματος την 4η Αυγούστου του 1936 υπό τον φόβον ταραχών, απειλών και κομμουνιστικών εξεγέρσεων, τον δε Παπαδόπουλο τον έφεραν ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος και οι Παπανδρέου, πατήρ και υιός, οι οποίοι έκαναν τα αδύνατα δυνατά για να μη συνεννοηθούνε.
Μεγάλη η ευθύνη του Παναγιώτη Κανελλόπουλου όπου από ένας σοφός Ακαδημαϊκός μετατράπηκε σε έναν δημαγωγό πολιτικάντη. Έριξε τον Στεφανόπουλο Στέφανο για να γίνει αυτός Πρωθυπουργός, έριξε και τον Παρασκευόπουλο και στη συνέχεια αφού έγινε Πρωθυπουργός αυτός, μετά ήρθε και η δική του σειρά να πιει το φαρμάκι της ανατροπής. Δεν τους επήρε τα κλειδιά της εξουσίας ο Παπαδόπουλος, του τα δώσανε οι ίδιοι οι πολιτικοί. Οι Παπανδρέου και αυτοί φέρουν ευθύνη για ότι έγινε. Ο μεν Γεώργιος Παπανδρέου που παραιτήθηκε το 1965, αυτό υπήρξε θανάσιμο σφάλμα. Ένας Πρωθυπουργός που έχει το 53% του Ελληνικού λαού δεν παραιτείται ποτέ. Ο δε υιός του Ανδρέας με τις εμπρηστικές δηλώσεις του δυναμίτιζε το κλίμα και άνοιγε τον δρόμο στον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Τα έζησα από κοντά τότε εκείνα τα γεγονότα. Απειλούσε τα Σώματα Ασφαλείας, απειλούσε τον τότε Βασιλέα, είτε συμφωνείς με τον Βασιλέα είτε διαφωνείς μαζί του δεν μπορείς να απειλείς διότι η δράση προκαλεί την αντίδραση. Το κομμουνιστικό κίνημα τότε δεν έπαιξε κάποιο σημαντικό ρόλο προ του 1967, απόδειξη αυτού ότι όλοι οι ηγέτες της ΕΔΑ-ΚΚΕ πιαστήκανε με τα εσώρουχα τους».
Το ΟΧΙ ανήκε στο Μεταξά
Για τον Ιωάννη Μεταξά και το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940….
Τότε δεν υπήρχε πολιτικός κόσμος. Εκείνο το βράδυ την απόφαση την έλαβε μόνος του και ήτο η ορθή. Το ΟΧΙ, ναι του ανήκει. Προτίμησε τη δόξα από την ατίμωση. Ο λαός απλά ακολούθησε το ΟΧΙ του Μεταξά και στα βουνά της Ηπείρου το έκανε πράξη. Ο θάνατος του υπήρξε μυστήριο. Είναι ιστορικά αληθές ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων τον πένθησε, συμπεριλαμβανομένων και των τότε κομμουνιστών.
Για το 1946-1949…
Πήγε άδικα χαμένο το Ελληνικό αίμα. Μεγάλο πολιτικό σφάλμα η αποχή του ΚΚΕ από τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946. Ο ΔΣΕ δεν υπήρχε περίπτωση να νικήσει ούτε μία στο εκατομμύριο και αυτό το γνώριζαν οι ίδιοι οι ηγέτες του. Απόδειξη αυτού, ότι όταν ο Τίτο έκλεισε τις πόρτες μετά την διαφωνία του με τον Στάλιν, μοιραία ήρθε και η ήττα του Δ.Σ.Ε.
Για τον Νικόλαο Πλαστήρα…
Υπήρξε τίμιος Αξιωματικός και πολεμιστής. Για τη δράση του στη Μικρά Ασία το 1922 λένε πολλά και έχουν γραφτεί ακόμα περισσότερα, και θετικά και αρνητικά. Είναι αλήθεια ότι το 1940 είχε ζητήσει να τα βρει η Ελλάς με τον Άξονα και να μην οδηγηθούμε σε πόλεμο. Ο Πλαστήρας, ο Μαύρος Καβαλάρης όπως έμεινε στην ιστορία ήταν υπέρ του Φασισμού και εθαύμαζε τον Μουσολίνι. Όταν έγινε Πρωθυπουργός το 1944-45 για λίγο χρονικό διάστημα, όλα αυτά βγήκαν στο φως όπως και οι γνωστές επιστολές του από τη Γαλλία όπου ήτο εξόριστος και μιλούσε κατά του Μεταξά και υπέρ του Μουσολίνι και του Άξονα και αυτός ήταν ο λόγος που παραιτήθηκε από Πρωθυπουργός.
«Εγώ δεν υπέγραψα ποτέ τέτοια δήλωση… Ο Μίκης Θεοδωράκης την υπέγραψε και μάλιστα αποκήρυξε και τον Κομμουνισμό!»
Εγώ δεν υπέγραψα ποτέ τέτοια δήλωση. Ο Μίκης Θεοδωράκης την υπέγραψε και μάλιστα αποκήρυξε και τον Κομμουνισμό. Το ίδιο έκανε και ο Ανδρέας Παπανδρέου όπου και αυτός υπέγραψε δήλωση στον Μανιαδάκη το 1938 εάν ενθυμούμαι καλώς, του τα είπε όλα και εκάρφωσε όλους τους συντρόφους του.
Το σύνολο των Μακρονησιωτών από την εξορία, αφού κατάλαβαν τι είναι ο κομμουνισμός τον πολέμησαν σκληρά κατά τα δύο τελευταία έτη του αδελφοκτόνου σπαραγμού.
Ανδρέας -Μακάριος δεν ήθελαν την Ένωση
Για τον Γεώργιο Παπανδρέου…
«Υπήρξε βαθύτατα αντικομμουνιστής. Από τους πιο σκληρούς. Δικαίως τον φωνάζανε οι κομμουνιστές και του λέγανε ότι, «Παπανδρέου παπατζή μας την έφερες κι’ εσύ». Και μιλάμε και για το 1944 και για το 1964 όπου πήγε να τους ξεγελάσει και τις δύο φορές. Ήθελε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα αλλά δεν είχε την τόλμη να συγκρουστεί ανοιχτά με τον Μακάριο. Ο Μακάριος κάθε άλλο παρά ενωτικός ήτανε και τα είχε βρει με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτοί οι δύο είναι οι υπεύθυνοι που δεν έγινε ή Ένωση και απέρριψαν και ματαίωσαν και το Σχέδιο Άτσεσον. Ο Μακάριος φέρει και το βάρος των υπογραφών των συμφωνιών Ζυρίχης- Λονδίνου όπου με τις υπογραφές αυτές σκότωσε την Ένωση και έδωσε στους Τουρκοκύπριους ένα δώρο που ούτε οι ίδιοι περιμένανε! Από το 18% που είχανε με τις υπογραφές αυτές και τις συμφωνίες φτάσανε να έχουνε 40%! Μεγάλος και χαρισματικός ηγέτης ο Μακάριος, αλλά υπήρξε φιλόδοξος σε βαθμό που έβλαψε την ίδια του την πατρίδα. Για την τραγωδία της Κύπρου μεγάλες είναι και οι δικές του ευθύνες και ας μη τα ρίχνουμε όλα στην Ελλάδα.
Για τις εκλογές του 1961…
Είναι αλήθεια ότι τότε έγινε νοθεία και υπήρξε και βία. Η εντολή εδόθη από τον Καραμανλή προς τον Καρδαμάκη αν θυμάμαι καλά το όνομά του. Τον Γεώργιο Παπανδρέου τον συνέφερε αφάνταστα η βία και νοθεία του 1961 και ήταν γι’ αυτόν θείο δώρο το οποίο εκμεταλλεύτηκε δύο χρόνια αργότερα. Αρκετά στελέχη της Ενώσεως Κέντρου είχανε διαφωνήσει με τον «Ανένδοτο Αγώνα» του Γεωργίου Παπανδρέου. Όπως σας είπα και πριν ήτο τεράστιο λάθος του που παραιτήθηκε το 1965, ήθελε να καλύψει τον γιο του Ανδρέα για τον ΑΣΠΙΔΑ, όπου ο Ανδρέας έκανε άνω κάτω την Ένωση Κέντρου το κόμμα του ίδιου του, του πατέρα. Ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν είχε καθόλου καλές σχέσεις με τον Σοφοκλή Βενιζέλο και μετά βίας του έλεγε μία καλημέρα.
Η Αθήνα τότε…
Υπήρξε πράγματι μία όμορφη και ανθρώπινη Πρωτεύουσα. Ο κόσμος διασκέδαζε ελεύθερα και απολάμβανε τους περιπάτους του, τα σπίτια δεν τα κλειδώναμε και αφήναμε τις πόρτες και τα παράθυρα ανοικτά γιατί δεν υπήρχε ο φόβος να σε κλέψουνε.
Η πλατεία Ομονοίας ήταν πανέμορφη με το υπέροχο σιντριβάνι. Σήμερα είναι μια άθλια τσιμεντούπολη με ανθρώπους μηχανάκια-ρομποτάκια. Γέμισε πολυκατοικίες και δεν μπορείς να αναπνεύσεις.
Για την προαπριλιανή περίοδο και την 21η Απριλίου 1967…
Σας είπα και πριν ότι η ευθύνη είναι των πολιτικών. Ήτανε κατώτεροι των περιστάσεων. Ο πνευματικός κόσμος αλλά και ο λαός δεν αντέδρασαν στον ερχομό της 21ης Απριλίου».
Για τη Μεταπολίτευση και την Ελλάδα από το 1974 μέχρι σήμερα…
Δεν είναι αυτό που περιμέναμε, δεν είναι αυτό που θέλαμε να έρθει. Δεν ήταν έτσι παλιά η Ελλάδα, δεν είναι αυτή η Ελλάδα που ονειρεύτηκα. Δεν τολμώ να φανταστώ ότι η Ελλάδα οδεύει προς εξαφάνιση. Δεν θέλω να πω τίποτε άλλο και θέλω να με καταλάβετε…
