του Ευθ. Π. Πέτρου
«Εξ όνυχος τον λέοντα» έλεγαν κάποιοι σοφοί του απωτέρου παρελθόντος. Και εν προκειμένω ο «όνυξ» είναι η παταγώδης αποτυχία της ευρωπαϊκής αποστολής Aspides για την προστασία υποτίθεται της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, από τις επιθέσεις των Χούθι. Ο «λέων» είναι η συνολική αποτυχία των ευρωπαϊκών στρατιωτικών πρωτοβουλιών για να μην πούμε και της Ευρωπαϊκής Ενώσεως εν συνόλω.
Τα γεγονότα είναι ξεκάθαρα. Δύο ελληνικών συμφερόντων πλοία, εδέχθησαν επιθέσεις, όχι μόνον από πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροχήματα, αλλά και από τηλεκατευθυνόμενα μικρά σκάφη και συμβατικά ταχύπλοα με ενόπλους. Η ευρωπαϊκή δύναμις προστασίας ήταν απούσα. Βυθίσθηκαν τα πλοία, μέλη των πληρωμάτων τους σκοτώθηκαν, άλλοι συνελήφθησαν και πιθανόν να είναι ακόμη όμηροι των τρομοκρατών, ενώ κάποιοι διεσώθησαν αφού κατάφεραν να επιβιώσουν επί 48 ώρες μέσα στην θάλασσα. Δεν τους διέσωσε όμως πλοίο της ευρωπαϊκής επιχειρήσεως διότι ουδέν εξ αυτών επλησίασε την περιοχή. Φαίνεται όμως ότι όταν χρησιμοποιούμε την λέξη «επιχείρησις» ή την λέξη «αποστολή» δίνουμε υπερβολική διάσταση σε μια πρόχειρα οργανωμένη και αναποτελεσματική κίνηση πολεμικών πλοίων. Η περίφημη αποστολή, αριθμούσε την στιγμή των επιθέσεων των Χούθι δύο «ολόκληρα» πλοία. Το ένα όμως ευρίσκετο για ανεφοδιασμό στην Αίγυπτο και το άλλο σε λιμάνι της δυτικής ακτής της Ινδίας. Η ευρωπαϊκή αποστολή κατόρθωσε δηλαδή να υπερβεί το λεγόμενο στην αργκώ των ναυτικών ότι «ένα πλοίο ίσον κανένα» και τα κατάφερε έτσι, ώστε δύο πλοία να ισούνται με κανένα.
Σημειώνουμε ότι από τα δύο πολεμικά πλοία της επιχειρήσεως το ένα είναι σταθερά ελληνικό. Ευκαιριακώς μετέχουν Ιταλοί, Γερμανοί και άλλοι Ευρωπαίοι, που δεν έχουν και μεγάλο ενδιαφέρον να διαθέσουν πολεμικό πλοίο για τον απλούστατο λόγο ότι δεν διακυβεύονται δικά τους συμφέροντα στην Ερυθρά Θάλασσα. Το μεγαλύτερο μέρος των φορτίων, διακινούνται εκεί με πλοία ελληνικών συμφερόντων, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της εμπορευματικής κινήσεως, μετά το Σουέζ κατευθύνεται προς τον Πειραιά. Και πάλι δηλαδή ομιλούμε για ελληνικά συμφέροντα. Οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες ασχολούνται μόνον προσχηματικά.
Αν συγκρίνουμε δε, την επιχείρηση Aspides με την άλλη ευρωπαϊκή ναυτική επιχείρηση, την Atalanta του 2008 για την αντιμετώπιση της πειρατείας στο κέρας της Αφρικής θα δούμε βασικές διαφορές που αποκαλύπτουν ότι σήμερα δεν υπάρχει η σοβαρότης που είχε επιδειχθεί προ 15ετίας. Πρώτον υπήρχαν περισσότερα πλοία, τουλάχιστον πέντε ανά πάσαν στιγμή στην επιχείρηση Atalanta, τα οποία μάλιστα επιχειρούσαν σε συνδυασμό με δύο ακόμη μοίρες, μιαν αμερικανική και μια κινέζικη που επίσης κατεδίωκαν τους πειρατές. Υπήρχε επιτελική οργάνωσις επί τη βάσει της οποία επιτηρούνταν συνεχώς θαλάσσιοι διάδρομοι που είχαν κηρυχθεί ασφαλείς. Τα εμπορικά πλοία που κινούνταν στην περιοχή, ανέφεραν σε ειδική διαδικτυακή εφαρμογή που είχε αναρτηθεί, τις κινήσεις τους και την την είσοδό τους στους προστατευομένους διαδρόμους ώστε να γνωρίζουν και τα πολεμικά πλοία πώς πρέπει να κινηθούν. Στην επιχείρηση Aspides δεν υπάρχει τίποτε από αυτά. Η επιτελική οργάνωσις και ο συντονισμός είναι υποτυπώδεις.
Και ενώ τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, κατέδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι οι Aspides είναι μια παταγώδης ευρωπαϊκή αποτυχία, η κατάστασις στην Μεσόγειο αναδεικνύει μιαν ανάλογη κατάσταση. Δύο ναυτικές επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ενώσεως που είχαν να κάνουν με την Λιβύη, κατέληξαν σε ανάλογες αποτυχίες. Πρόκειται για τις επιχειρήσεις Ειρήνη (Irini) και Σοφία (Sophia). Η επιχείρησις Ειρήνη που αποφασίσθηκε το 2020 και θεωρητικώς είναι ακόμη σε εξέλιξη, αφού η εντολή της ισχύει μέχρι το 2027. Αφορούσε στην επιτήρηση της επιβολής του εμπάργκο των Ηνωμένων Εθνών προς τις αντιμαχόμενες πλευρές κατά τον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης, οι δε εξελίξεις στην βορειοαφρικανική αυτή χώρα, δεικνύουν ότι και αυτή υπήρξε ατελέσφορη. Ταυτοχρόνως εξελισσόταν και η επιχείρησις Σοφία, με εντολή την αποτροπή της παρανόμου μεταναστεύσεως από τις λιβυκές ακτές προς την Ευρώπη. Και αυτή η επιχείρησις απεδείχθη λίαν ατυχής. Άλλωστε δεν είναι δυνατόν να ανατίθεται σε πολεμικά πλοία αποστολή αστυνομικού τύπου, όπως η αντιμετώπισις της λαθρομεταναστεύσεως. Το επισημάναμε και όταν ο Έλλην Πρωθυπουργός ανεκοίνωσε την αποστολή φρεγατών προκειμένου «να μην κάνουν οι διακινητές ό,τι θέλουν». Θα μπορούσε βεβαίως ο κ. Μητσοτάκης να είχε ζητήσει ενεργοποίηση της ευρωπαϊκής αποστολής, προκειμένου να μην χρεωθεί αποκλειστικώς η Ελλάς μιαν αποτυχία που ήταν εκ των πραγμάτων δεδομένη.
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Εστία της 12 Ιουλίου 2025
