Την 1η Μαΐου 1886 η «Ευγενής τάξη των ιπποτών της εργασίας» (the noble order of the knights of labor), περίεργο κίνημα πιθανώς τεκτονικής προελεύσεως, με ηγέτη τον Τέρενς Πάουντερλυ και φανερή δραστηριότητα την διανομή αγαθών σε συνεταιριστική βάση, κήρυξε γενική απεργία στις ΗΠΑ με κέντρο το Σικάγο, σε συνεργασία με την Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας, της οποίας ηγείτο ο Σάμουελ Γκόμπερς.
Μία βόμβα που ρίχτηκε από ομάδα απεργών και αναρχικών σκότωσε έναν αξιωματικό της αστυνομίας και τραυμάτισε πολλούς άλλους.
Στις συγκρούσεις που ακολούθησαν φονεύτηκαν 7 αστυνομικοί και 4 πολίτες. Συνελήφθησαν 8 αναρχικοί, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας, όμως δεν εκτελέστηκαν. Έμειναν στην φυλακή για 6 χρόνια και πήραν χάρη από τον κυβερνήτη του Ιλλινόις. Σε ανάμνηση των γεγονότων αυτών καθιερώθηκε παγκοσμίως η 1η Μαΐου ως εορτή των εργαζομένων, όπου οι εργαζόμενοι, παρότι απεργούν αμείβονται με το ημερομίσθιό τους. Στην Ελλάδα με τον νόμο 3755/1957 καθιερώθηκε η 1η Μαΐου ως εορτή των εργαζομένων.
Ο λόγος της επιλογής της 1ης Μαΐου
Αυτή είναι η κρατούσα άποψη. Υπάρχει όμως το ερώτημα: Η 1η Μαΐου 1886 οπότε κηρύχθηκε η γενική απεργία στο Σικάγο και τα γεγονότα που επακολούθησαν ήταν μία τυχαία ημερομηνία που προέκυψε κατά τον ρου των γεγονότων; Έτσι έτυχε, ή ήταν μία συνειδητή επιλογή των οργανωτών της απεργίας; Κάτι σήμαινε γι’ αυτούς; Είχε μήπως κάποια συμβολική σημασία; Ας δούμε στην φωτογραφία το τεκτονικής προελεύσεως έμβλημα της οργάνωσης που κήρυξε την απεργία στο Σικάγο και ας γυρίσουμε όμως λίγες δεκαετίες πίσω. Τότε ο… Γερμανός ποιητής Χάινριχ Χάινε είχε ασπασθεί τον Προτεσταντισμό, δολίως προκειμένου να πάρει έδρα καθηγητού. Και τούτο διότι τότε στην Γερμανία, δεν επιτρεπόταν σε εβραίους να καταλαμβάνουν θέσεις καθηγητών ούτε ακόμη να εργάζονται στο Δημόσιο. Όμως η προσπάθειά του απέτυχε, τελικώς καθηγητής δεν έγινε. Πνέων μένεα κατά των Γερμανών που δεν ικανοποίησαν την φιλοδοξία του εγκατέλειψε την Γερμανία. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου αργότερα φιλοξένησε τον επίσης εκπατρισθέντα από την Γερμανία Κάρολο Μαρξ και έγραψε το έργο του «Γερμανία» όπου καθύβριζε τους Γερμανούς και την χώρα τους. Η ημερομηνία εκπατρισμού του Χάινε, 1η Μαΐου 1831, είναι η ημερομηνία που καθιέρωσε και επέβαλλε αργότερα ο Ένγκελς ως εορτή των εργατών ή εργατική πρωτομαγιά, προς εορτασμό της εκδιώξεως του Χάινε από την Γερμανία.
Αυτή είναι η πραγματική αιτία της καθιέρωσης της εορτής της εργατικής πρωτομαγιάς και δεν ήταν καθόλου τυχαία η επιλογή της 1ης Μαΐου 1886 για την πολυσυζητημένη απεργία του Σικάγο, από τους κομμουνιστές και τους αναρχικούς των ΗΠΑ. Η εκδοχή αυτή που δεν είναι γνωστή στον πολύ κόσμο αναφέρεται στο βιβλίο του Ιωάννη Πασσά «Το έγκλημα της επιστήμης» σελ. 196. Η αντίληψη που έχει ο συγγραφέας του βιβλίου, για την εργατική πρωτομαγιά, είναι περισσότερο αξιόπιστη σε σχέση με την αφελή εκδοχή της επετείου των γεγονότων του Σικάγο, που υιοθετήθηκε άκριτα από όλους, ακόμα και από τα εθνικά καθεστώτα της Ευρώπης του μεσοπολέμου.
Γιώργος Δασκαλάκης
