Με το πρόγραμμα “Βίζα Κοινών Αξιών”, η Ρωσία θέλει να προσελκύσει ανθρώπους από δυτικά κράτη που θέλουν να μεταναστεύσουν στη χώρα. Σε τι αποσκοπεί όμως η ρωσική κυβέρνηση;
Ο Ράσελ τα κατάφερε: ο Αυστραλός απέκτησε στη Ρωσία τη λεγόμενη “Shared Values Visa” (“Βίζα Κοινών Αξιών”). Στο κανάλι του στο YouTube “Travelling with Russell” ανέβασε και την τελευταία του επίσκεψη στις αρμόδιες αρχές. “Τώρα έχω τρία χρόνια να ζήσω εδώ, να βρω δουλειά και σπίτι”, λέει ο Ράσελ στην κάμερα.
Ο Ράσελ δεν είναι ο μόνος που θέλει να ζήσει στη Ρωσία. Στα social media υπάρχουν πολλοί χρήστες από τη Δύση που τώρα ζουν ή σχεδιάζουν να ζήσουν στη Ρωσία. Για αυτούς όσα συμβαίνουν στις πατρίδες τους αναφορικά με τη θρησκεία, την οικογένεια, τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και τη μετανάστευση είναι υπερβολικά φιλελεύθερα – και το να ζήσουν σε μία πιο συντηρητική κοινωνία τους φαίνεται ελκυστικό.
Σε αυτούς ακριβώς τους ανθρώπους απευθύνεται η Ρωσία με την “Anti-Woke-Βίζα”, όπως λέγεται ανεπίσημα το πρόγραμμα των θεωρήσεων βάσει κοινών αξιών, το οποίο ξεκίνησε ο πρόεδρος Πούτιν τον Αύγουστο του 2024. Στο σχετικό προεδρικό διάταγμα αναφέρεται πως η βίζα προσφέρει “ανθρωπιστική υποστήριξη σε ανθρώπους που συμμερίζονται τις παραδοσιακές ρωσικές πνευματικές και ηθικές αξίες”.
Πολίτες ή μόνιμοι κάτοικοι ευρωπαϊκών κρατών, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και ορισμένων άλλων κρατών μπορούν να υποβάλουν αίτηση για “Βίζα Κοινών Αξιών”. Δεν χρειάζεται να αποδείξουν πως ξέρουν καλά ρωσικά, ούτε πως έχουν κάποιες ιδιαίτερες γνώσεις για τον πολιτισμό και τη νομοθεσία της χώρας. Πρέπει ωστόσο να δηλώσουν ότι δεν είναι σύμφωνοι με την πολιτική που χαράσσει η χώρα προέλευσής τους. Η βίζα εκδίδεται συνήθως για μία τριετία και με το πέρας αυτής μπορεί να επεκταθεί.
Ποιος ο στόχος της Ρωσίας;
“Πρωτίστως πρόκειται για συμβολική πολιτική”, λέει η κοινωνιολόγος και ειδική στη Ρωσία, Καταρίνα Μπλουμ. Με το πρόγραμμα αυτό η ρωσική κυβέρνηση στέλνει ένα μήνυμα τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό: “Δείχνει στους πολίτες της πως “ορίστε, υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται σε εμάς, επειδή τους προσφέρουμε αυτά που δεν μπορεί να τους προσφέρει η εκφυλισμένη Δύση””.
Και την ίδια στιγμή λέει στον δυτικό κόσμο πως “μπορείτε να έρθετε σε εμάς, εάν σας ενοχλούν όσα συμβαίνουν [στη Δύση], εμείς εκπροσωπούμε μία καλύτερη Ευρώπη, την Ευρώπη του πατριωτισμού και των παραδοσιακών αξιών και έμφυλων ρόλων, που δεν υπάρχουν πια σε άλλες χώρες”.
Πέραν της πολιτικής συμβολισμού ωστόσο η Μπλουμ πιστεύει πως σημαντικό ρόλο στη δημιουργία αυτού του προγράμματος διαδραμάτισαν και οι δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ρωσία. Διότι ο ρωσικός πληθυσμός μειώνεται εδώ και χρόνια παρά τα κίνητρα που προσφέρει το κράτος – και ο επιθετικός πόλεμος εναντίον της Ουκρανίας είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές ανθρώπινες απώλειες και οδήγησε πολλούς νέους Ρώσους να εγκαταλείψουν τη χώρα.
