Χωρίς ίχνος ντροπής, η Κυβέρνηση ετοιμάζεται με το νέο νέο Προεδρικό Διάταγμα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, για την ανα-οριοθέτηση των οικισμών της χώρας κάτω των 2.000 κατοίκων, να σβήσει εντελώς τα ήδη εγκαταλελειμμένα, ερειπωμένα χωριά.
Ειδικά στο νομό Έβρου, αυτή την στιγμή δεν υπάρχει πλέον χωριό με πάνω από 2.000 κατοίκους, αφού ακόμα και έδρες Δήμων παλαιότερα όπως το Τυχερό, η Νέα Βύσσα, ο Κυπρίνος, τα Δίκαια, οι Μεταξάδες, τα Λάβαρα, έχουν πολύ λιγότερους κατοίκους. Με το νέο Π.Δ. λοιπόν, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η δόμηση στους οικισμούς, αν το οικόπεδο δεν είναι 2 στρέμματα. Όσοι, ακόμα και ελάχιστοι, ήθελαν να χτίσουν σπίτι στο χωριό, πλέον δεν μπορούν στο ακίνητο τους, ενώ φυσικά τα μέχρι σήμερα οικόπεδα αυτόματα χάνουν την όποια οικονομική αξία τους είχε απομείνει.
Όπως αναφέρει το Evros-news.gr, βλέποντας ότι βουλευτές και Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και όλοι οι άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς του Έβρου δεν ασχολούνται και δεν αναδεικνύουν το συγκεκριμένο ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, έφρε το θέμα στην επικαιρότητα. Γιατί με την… απαξίωση της γης στα χωριά ανοίγει αυτόματα και ο δρόμος να έρθουν στη συνέχεια κάποιοι και να κάνουν μαζικές αγορές… αντί πινακίου φακής. Κι αυτοί δεν θα είναι μόνο Έλληνες, αλλά όσον αφορά το νομό Έβρου θα είναι και Βούλγαροι και Τούρκοι, μια και είναι γνωστά όσα έχουν προηγηθεί περί “αθόρυβου εποικισμού” στην περιοχή μας. Παράλληλα, ακόμα και οι λίγοι που επιλέγουν να μείνουν στα χωριά, θα αναγκαστούν και από αυτή την εξέλιξη να αναζητήσουν ζωή στις πόλεις
Ωστόσο, υπάρχουν σε άλλες περιοχές μαζικές αντιδράσεις καθώς με το νέο ΠΔ τα ακίνητα σε οικισμούς κάτω από 2 στρέμματα γίνονται μη οικοδομήσιμα! Αναταραχή υπάρχει σε τοπικές κοινωνίες που έχουν ενημερωθεί σχετικά, επισημαίνοντας ότι χιλιάδες ιδιοκτησίες που είχαν δικαίωμα δόμησης θα τραπούν σε ιδιοκτησίες εκτός ορίων οικισμών και συνεπώς άνευ οικοδομησιμότητας με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωσή τους, καθώς το νέο ΠΔ προβλέπει δραστική μείωση των ορίων οριζοντίως σε όλους τους οικισμούς της χώρας.
Το θέμα έχει απασχολήσει και την ΚΕΔΕ με δημάρχους και μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος να προειδοποιούν για σοβαρές κοινωνικές και αναπτυξιακές συνέπειες εάν προχωρήσει η εφαρμογή του διατάγματος όπως «είναι».
Το Προεδρικό Διάταγμα που έχει προωθηθεί προς δημοσίευση αφορά στον καθορισμό κριτηρίων, διαδικασιών και όρων οριοθέτησης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και των χρήσεων γης και γενικών όρων δόμησης.
-«Χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες θα κοιμηθούν έχοντας οικοδομήσιμα οικόπεδα και θα ξυπνήσουν έχοντας πλέον χωραφάκια. Οι αρνητικές συνέπειες θα πλήξουν τη μικρομεσαία ιδιοκτησία και θα ωφελήσουν τους μεγαλοϊδιοκτήτες ή μεγαλοκεφαλαιούχους, που μπορούν να προχωρήσουν σε ιδιωτικές πολεοδομήσεις μεγάλων εκτάσεων βάσει του ισχύοντος πλαισίου ενώ η αστυφιλία και η τάση εγκατάλειψης των χωριών θα ενισχυθούν», αναφέρει χαρακτηριστικά o Δήμαρχος Μίνωα Πεδιάδας Βασίλης Κεγκέρογλου.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ, κ. Μανώλης Κοκοσάλης, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, επικεντρώνοντας την κριτική του στο άρθρο 5 του σχεδίου Π.Δ. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά:
“Αν περάσει αυτό το προεδρικό διάταγμα, θα πρέπει να εγκαταλείψουμε τους οικισμούς μας και να πάμε όλοι σε μεγάλα αστικά κέντρα. Τα όρια μειώνονται δραματικά και ακυρώνεται ουσιαστικά η δυνατότητα δόμησης στην περιφέρεια.”
Ο ίδιος επεσήμανε ότι η μείωση των ορίων στους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων γίνεται με κριτήρια του 1983, αγνοώντας τις σημερινές ανάγκες, την πληθυσμιακή και αναπτυξιακή πραγματικότητα, και τις εν εξελίξει μελέτες για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ).
- Η Πολεοδομική Διάσταση: Αναχρονισμός και Αποδόμηση της Ανάπτυξης
Η κεντρική φιλοσοφία του υπό επεξεργασία Π.Δ. φαίνεται να συνίσταται στην εφαρμογή κριτηρίων οριοθέτησης που ανάγονται σχεδόν έναν αιώνα πίσω, πιθανώς επικεντρωμένων αποκλειστικά στο λεγόμενο “συνεκτικό τμήμα” των οικισμών, όπως αυτό υφίστατο κατά το έτος 1923. Η προσέγγιση αυτή αγνοεί επιδεικτικά:
- Την Οργανική Εξέλιξη: Τις πραγματικές συνθήκες και την οργανική ανάπτυξη που έχουν διαμορφωθεί στους οικισμούς αυτούς κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
- Το Ισχύον Πλαίσιο: Το πλαίσιο οριοθέτησης που θεσπίστηκε με το Π.Δ. της 24.4.1985 (ΦΕΚ 181/Δ/1985), το οποίο, παρά τις όποιες αδυναμίες του, αποτέλεσε για σαράντα χρόνια τη βάση για την ανάπτυξη και την ένταξη των οικισμών αυτών στον πολεοδομικό ιστό.
- Τον Σύγχρονο Σχεδιασμό: Τις επιταγές του Ν. 4759/2020 για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας, ο οποίος θέτει ως ακρογωνιαίο λίθο τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) – εργαλεία που βασίζονται σε επιστημονική μελέτη, ανάλυση σύγχρονων δεδομένων και συμμετοχικές διαδικασίες.
Η υιοθέτηση τέτοιων αναχρονιστικών κριτηρίων οδηγεί νομοτελειακά στη δραματική συρρίκνωση των υφιστάμενων ορίων. Αυτό μεταφράζεται πρακτικά σε:
- Απώλεια Οικοδομησιμότητας: Ακίνητα που επί δεκαετίες θεωρούνταν άρτια και οικοδομήσιμα εντός ορίων οικισμού, θα βρεθούν εκτός των νέων, συρρικνωμένων ορίων, χάνοντας τη δυνατότητα δόμησης ή υπαγόμενα στους εξαιρετικά περιοριστικούς (και διαρκώς συρρικνούμενους) όρους της εκτός σχεδίου δόμησης.
Οικονομική Καταστροφή: Η αξία των περιουσιών αυτών θα μηδενιστεί ή θα μειωθεί δραματικά, επιφέροντας ένα άνευ προηγουμένου πλήγμα στους ιδιοκτήτες τους, κυρίως στην περιφέρεια.
Πάγωμα Επενδύσεων: Κάθε προοπτική ανάπτυξης (οικιστικής, τουριστικής, επαγγελματικής) στους μικρούς οικισμούς τίθεται εν αμφιβόλω, οδηγώντας στην περαιτέρω περιθωριοποίηση και μαρασμό τους.
Η Επιτροπή Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ κατέληξε σε σαφές ψήφισμα απόρριψης του σχεδίου Π.Δ., ζητώντας:
- Άμεση αναστολή της διαδικασίας προώθησης του Π.Δ.
- Διαβούλευση με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Συμβούλιο της Επικρατείας και το ΤΕΕ.
- Απόδοση αρμοδιότητας στους δήμους για τον καθορισμό των ορίων μέσω των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, στη βάση επιστημονικών και χωρικών κριτηρίων.
- Διασφάλιση της συνέχειας δόμησης σε οικισμούς που διαθέτουν υποδομές και κοινωνική ζωή.
Η ΚΕΔΕ προχώρησε στη σύνταξη επίσημης απόφασης-τοποθέτησης, η οποία θα σταλεί σε όλα τα αρμόδια θεσμικά όργανα, με στόχο να διακοπεί η διαδικασία θεσμοθέτησης του Π.Δ. και να ανοίξει ουσιαστικός διάλογος για ένα ρεαλιστικό, επιστημονικά τεκμηριωμένο και αυτοδιοικητικά συμμετοχικό πλαίσιο οριοθέτησης.
