Σαν σήμερα το 323 π.Χ., δώδεκα ημέρες μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων τής ασθενείας του, εκπνέει στην Βαβυλώνα, σε ηλικία 33 ετών, ο μέγιστος ηγέτης των αιώνων, το κεραύνιο δόρυ και ο φωτοβόλος πυρσός τού Ελληνισμού, το θείο τέκνο τού Διός, ο Μέγας στρατηλάτης και κοσμοκράτωρ Αλέξανδρος.
«Υπάρχουν πολλές παραδόσεις για όσα γίνανε τις ύστατες εκείνες ημέρες, αλλά είναι αναξιόπιστες και πολλές τους σαφώς σκοπιμοθηρικές. Και πάντως καμμιά μαρτυρία έγκυρη που να βεβαιώνει πως πεθαίνοντας ο Αλέξανδρος ώρισε, με λόγο ή με σημάδι του, κάποιον για την διαδοχή του, ή για το είδος τής διακυβέρνησής και τα αναγκαία μέτρα για το μέλλον. Κι επειδή δεν έκανε κάτι τέτοιο, φαίνεται πως σαν άρχισε να νιώθει κοντά το τέλος του δε θάχε και την διαύγεια, ούτε την πνευματική δύναμη, να συλλάβη την σημασία τού θανάτου του· ο άφωνος εκείνος αποχαιρετισμός των Μακεδόνων του, μάλλον θάτανε κι οι τελευταίες κινήσεις τής μισοξύπνιας – μισοσβησμένης πιά συνείδησής του. Η αγωνία τού θανάτου ύστερα, θάκρυψε απ’ τα μάτια του, πούσβησαν, το σκοτεινό μέλλον όσων έπλασε κι όσων θέλησε. Απ’την στερνή του κιόλας πνοή, ξέσπασαν άγριες οι αντιθέσεις των στρατηγών του, οι ανταρσίες στον στρατό του, η κατάρρευση τής δυναστείας του και η δύση τής επικράτειάς του».
Για τον ξαφνικό θάνατο τού στρατηλάτη διατυπώθηκαν πολλές εκδοχές, από την δηλητηρίαση μέχρι τους ελώδεις πυρετούς και τον τύφο. “Τα συγκριτικά στοιχεία που θα επέτρεπαν αναγωγή τής ημερομηνίας θανάτου στο δικό μας ημερολόγιο είναι ελλειπή. Ως προσφάτως στηριζόμασταν στην ημερομηνία τού ΨευδοΚαλλισθένους, εκδ.Kroll, Γ΄35: «Φαρμοῦθ ιτετράδι δύσεως», αντίστοιχη με την 13η Ιουνίου [G.Unger, Philologus, XXXIX, 1880, Derattische Schaltkreis, 491-4·Beloch, ὅ.π.)· πλην ο Samuel, Ptolemaic Chronology, 47, την απορρίπτει, βάσει ενός βαβυλωνιακού αστρονομικού ημερολογίου, δημοσιευμένου το 1955, που αναφέρει ως ημερομηνία θανάτου την 29η του δευτέρου τοπικού μήνα Αγιαρού, δηλαδή: 10 Ιουνίου 323. («Ιστορία τού Μεγάλου Αλεξάνδρου», JohannGustavDroysen, Ρ.-Η.-Σ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ).
Κι απ’ την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμμιά,
την απαράμιλλη· βγήκαμ’ εμείς·
ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.
Εμείς· οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ’ οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,
κ’ οι εν Μηδία, κ’ οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.
(Κ.Π. Καβάφης, “Στα 200 π.Χ.”)
