γράφει ο Νίκος Παπαγεωργίου
«Είναι η ρίζα του κακού. Είναι η άκρατη θεωρία της θεοποιήσεως των χαμηλών ενστίκτων, όπου το προσωπείο της ελευθερίας κρύβει τη νεκροκεφαλή της ασυδοσίας όπου η ψευδαίσθησης του ελευθέρου ανταγωνισμού και της αυτο-εξισορροπήσεως κρύβουν τον στραγγαλισμό του Ανθρώπου από τα οργανωμένα κτήνη»
Ελληνική Πρόκλησις. Ανδρέας Δενδρινός
«Ο φιλελεύθερος καπιταλισμός σκοτώνει την ψυχή των λαών». (Πίνο Ράουτι κατά την εκλογή του ως Γενικός Γραμματέας το MSI).
Ο φιλελευθερισμός είναι ένα σύνολο Ιδεών, θεωριών και αρχών μέσω των οποίων διακηρύσσεται η ανάγκη της οικονομικής ελευθερίας. Επίσης της θρησκευτικής και της πολιτικής ελευθερίας του ατόμου. Ο φιλελευθερισμός προήλθε από τη φυσική τάση του ατόμου να εξασφαλίσει ορισμένες ελευθερίες, στο πλαίσιο της οργανωμένης πολιτείας. Στόχος του ήταν το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο του Μεσαίωνα και της φεουδαρχίας, εκείνης της εποχής, ο δε αγώνας τους εναντίον των δεσμευτικών περιορισμών της δράσεως του ατόμου, εκδηλώθηκε κυρίως στον οικονομικό τομέα. Ο φιλελευθερισμός διακήρυττε ότι, η οικονομική ζωή αναπτύσσεται επωφελέστερα για το κοινωνικό σύνολο όταν αποδεσμευτούν οι πρωτοβουλίες του ατόμου.
Ο φιλελευθερισμός μόνο υπέρ του ατομικού συμφέροντος
Κατά το φιλελευθερισμό το ατομικό συμφέρον του ατόμου, είναι από κάθε άλλο, το ισχυρότερο κίνητρο για την παραγωγή και την εργασία. Επομένως η ελευθερία του εμπορίου, των συναλλαγών, η ελευθερία του επαγγέλματος, της εργασίας, ο αποκλεισμός της επεμβάσεως του κράτους στην οικονομική ζωή του ατόμου, πρέπει κατά το φιλελευθερισμό να αποτελούν τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις της οικονομικής ζωής και δράσεως της κοινωνίας. Τον 19ο αιώνα ο φιλελευθερισμός ήταν η κυριαρχούσα αρχή στον οικονομικό τομέα. Οι σοσιαλιστικές ιδέες που άρχισαν να αναπτύσσονται αλλά και οι πόλεμοι κλόνισαν το κύρος του. Στον 20ο αιώνα η επέμβασης του κράτους συνεχώς αυξανόταν σε βάρος της ατομική πρωτοβουλίας. Η αρχή ότι, το ατομικό συμφέρον πρέπει να αποτελεί το ουσιαστικό βάθρο της οικονομική δράσεως, είχε παραμεριστεί από την οικονομολογική σκέψη. Ο φιλελευθερισμός εκείνη τη χρονική περίοδο ιδιαίτερα εις την οικονομία είχε πολύ ελάχιστους υποστηρικτές, αλλά και όπου υπήρχε, είχε νοθευτεί.
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα αλλά και τα πρώτα έτη του 21ου ο φιλελευθερισμός έχει επανέλθει και μάλιστα έχει θεοποιηθεί. Κατά την περίοδο της ακμής του τα παλαιότερα χρόνια καταπολέμησε με φανατισμό το δογματισμό και την απολυταρχική εξουσία της καθολικής εκκλησίας. Διακήρυττε την ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως. Και στο πολιτικό πεδίο διακήρυττε την ελευθερία της σκέψεως και της δράσεως. Τα ατομικά δικαιώματα αποτέλεσαν για το φιλελευθερισμό την ουσία των επιδιώξεων του και τη σημασία των αγώνων του.
Ο φιλελευθερισμός σαν όρος πολιτικής σκέψεως έχει πολλές έννοιες, ουδέποτε όμως απομακρύνεται από την ετυμολογία του. Προέρχεται από τη λατινική λέξη liber, που σημαίνει ελεύθερος. Ο φιλελευθερισμός έχει την άποψη ή την πολιτική γραμμή εκείνη, που λέει ότι κύριο μέλημα στην πολιτική ή τη διακυβέρνηση, τα άτομα να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν ένα βαθμό ελευθερίας έναντι της διευθύνσεως και του ελέγχου που ασκεί το κράτος, ή άλλα όργανα του τα οποία μπορεί να θεωρούνται ότι, δεν αντιμετωπίζουν φιλικά την ανθρώπινη ελευθερία, είτε αυτή είναι πολιτική, είτε οικονομική είτε πολιτιστική και γενικότερα κοινωνική.
Παραδοσιακά ο φιλελευθερισμός ήταν εκείνο το κίνημα που απέβλεπε στο να εξασφαλίσει το λαό στο σύνολο του, από τις αυθαιρεσίες της εξουσίας και να του εξασφαλίσει την ιδιωτική ζωή του με ένα κράτος δικαίου. Παράλληλα να μπορεί να ελέγχει την εκτελεστική εξουσία με ένα νομοθετικό σώμα ελεύθερα εκλεγμένο. Κατά τους φιλελεύθερους, οι αγώνες για τις πολιτικές ελευθερίες ανάγονται στην αντίθεση των Άγγλων Βαρόνων προς τον Βασιλέα και την υπογραφή της «Μάγκνα Κάρτα» το 1215. Οι οπαδοί του φιλελευθερισμού στο πολιτικό πεδίο ακολούθησαν τον φιλόσοφο Locke, ο οποίος πίστευε, σε ένα φυσικό και δίκαιο κράτος όπου ουδείς θα επιτρέπεται να βλάψει τον άλλο στην υγεία, στη ζωή, την ελευθερία και στις κτήσεις του.
Όταν εξεγέρθηκαν οι Αμερικάνοι έποικοι εναντίον της Βρετανικής διακυβερνήσεως διακήρυξαν ότι οι άνθρωποι είναι προικισμένοι με ορισμένα δικαιώματα τα οποία δεν επιδέχονται αμφισβήτηση όπως η ζωή, η ελευθερία, η επιδίωξη ευτυχίας. Παρά τις διαπιστωμένες διαφορές για τους πολιτικούς θεσμούς των δύο χωρών εν τούτοις ήταν κοινή η πεποίθηση και των δύο για την αναγκαιότητα ενός κράτους δικαίου, του ελέγχου της διακυβερνήσεως και να είναι σταθερός ο τρόπος που εκφράζεται η πίστης αυτή. Με την ανάπτυξη της Βρετανικής Κοινοπολιτείας και Αυτοκρατορίας η αγγλική αντίληψη περί φιλελευθερισμού απλώθηκε σε πολλά μέρη του κόσμου. Η θεωρεία αυτή φυσικά εφαρμόστηκε συνειδητά σύμφωνα με τον τοπικό χαρακτήρα των ατόμων αλλά και των συνθηκών που επικρατούσαν.
Κατά τον 19ο αιώνα με την επίδραση της ωφελιμιστικής θεωρίας, δηλαδή το άτομο και μόνο αυτό μπορούσε να θεωρηθεί το αποκλειστικό κέντρο της εμπειρίας, οι επιθυμίες και οι ανάγκες του ήταν ο μόνος τρόπος ελέγχου της χρησιμότητας και της ευτυχίας. Έτσι λοιπόν στον φιλελευθερισμό δόθηκε η πεποίθηση στη σημασία του ατόμου σε αντιδιαστολή προς την συλλογικότητα είτε επρόκειτο για το κράτος είτε για την μάζα του λαού. Αργότερα οικονομοπολιτικοί στοχαστές του φιλελευθερισμού ανέπτυξαν την θεωρία του Benthan «για τη μεγαλύτερη ευτυχία του μεγαλύτερου αριθμού» επέτρεψε την ανάπτυξη του φιλελευθέρου κολεκτιβισμού. Έτσι ο φιλελευθερισμός του 20ου αιώνα μπόρεσε για ένα αξιόλογο διάστημα να συμβαδίσει με την κοινωνική δημοκρατία.
Στην οικονομική θεωρία ο φιλελευθερισμός υπονοούσε την εναντίωση στον έλεγχο της οικονομικής ζωής από το κράτος και ειδικότερα στους περιορισμούς του εμπορίου με τελωνειακούς δασμούς, σε κάθε μορφή μονοπωλίου και στις άχρηστες όσο και βλαπτικές παρεμβάσεις των κυβερνήσεων στην παραγωγή και την διανομή του πλούτου. Με αυτή την θεωρία είχαμε την ακραία έκφραση του ατομικιστικού οικονομικού φιλελευθερισμού, γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι φιλελεύθεροι απέκρουαν ακόμη και τις ρυθμίσεις από το νόμο της εργασίας στα εργοστάσια. Κατόπιν ο φιλελευθερισμός δέχτηκε και προώθησε πολλά μέτρα κρατικού ελέγχου για χάρη του γενικού καλού, όπως υπήρξαν οι κοινωνικές ασφαλίσεις. Ο φιλελευθερισμός ευνόησε επίσης την ανάπτυξη των εργατικών ενώσεων σαν μέσο προστασίας των εργατικών συμφερόντων. Πάντοτε όμως αντιμετώπιζε με καχυποψία κάθε τάση των εργατικών σωματίων προς την μονοπώληση της δυνάμεως τους και τον καταναγκασμό των συναδέλφων εργατών. Πάντως οι φιλελεύθεροι είναι σφοδροί πολέμιοι του εθνικισμού και πάντοτε εκφράζουν το φόβο και την απέχθεια τους για το εθνικό κράτος, αφενός διότι θεωρούν ότι καταπατώνται οι αρχές της ελευθερίας, αφετέρου δεν μπορούν να ανεχθούν τον εθνικολαϊκό φανατισμό.
Κριτική στο φιλελευθερισμό
Ο φιλελευθερισμός στηρίζεται σε μία αυταπάτη. Στον πολιτικό φιλελευθερισμό που μέσω της δημοκρατίας δημιούργησε μία αυταπάτη, τον πολυκομματισμό και τον διχασμό των λαών. Επίσης συγχρόνως γεννήθηκε και ο οικονομικός φιλελευθερισμός που με το πρόσχημα της ελευθερίας δηλαδή της αλληλοεξοντώσεως των μαζών δημιούργησε τον καπιταλισμό. Αυτός δε προκειμένου να επικρατήσει δημιούργησε ως αντίπαλο δήθεν δέος την πάλη των τάξεων ουσιαστικά τον κομμουνισμό. Το φιλελεύθερο κράτος ή η φιλελεύθερη κοινωνία η οποία στηρίζεται σε αριθμούς καταργεί την ποιότητα θεοποιώντας την ποσότητα. Οι αριθμοί λοιπόν στον φιλελευθερισμό έχουν την ικανότητα να αποφασίζουν για τα πάντα. Αποφασίζουν για την ύπαρξη ή μη της πατρίδος, την ύπαρξη ή μη της φυλής, την ύπαρξη ή μη των παραδόσεων, την ύπαρξη ή μη της θρησκείας.
Στο φιλελευθερισμό οι κυβερνήσεις εκλέγονται για να υπηρετούν τους αριθμούς και να προστατεύουν κάθε στοιχείο που απεργάζεται την καταστροφή των ηθικών αξιών και των ιδανικών. Και φυσικά ιδανικό δεν είναι η άκρατη τεχνολογία η οποία έχει υποδουλώσει και απονευρώσει τους λαούς αφυδατώνοντας τους εγκεφάλους τους. Άλλη μία μεγάλη κατάκτηση του φιλελευθερισμού. Την πλειοψηφία των αριθμών μπορεί οποιοσδήποτε να την αποκτήσεις αρκεί να χρησιμοποιήσει το ψέμα να εξεγείρει τα κατώτατα ένστικτα του ανθρώπου, αρκεί να χρησιμοποιήσει το χρήμα που προσφέρει ο φιλελευθερισμός για αυτόν τον σκοπό. Με αυτό τον τρόπο κατάφερε την οικονομική υποδούλωση των λαών.
Στο όνομα του «πλουτοκρατικού κέρδους» υποχρεώνει τους λαούς να εργαστούν όχι για την δημιουργία πλούτου που θα διανεμηθεί αναλογικά στους εργαζόμενους αλλά κέρδη για λίγους. Στον οικονομικό φιλελευθερισμό επικρατεί το δόγμα «ο θάνατος σου η ζωή μου». Η θεοποίηση του κερδοσκοπικού κεφαλαίου το οποίο δεν αποκτάται μέσω της εργασίας αλλά μέσω της εκμετάλλευσης των εργαζομένων είναι προνόμιο μόνο του φιλελευθερισμού. Η παραγωγή και η τάξη των εργαζομένων καθόλου δεν τον απασχολεί, είτε αυτός είναι πολιτικός είτε οικονομικός. Προκειμένου να μεγαλώσουν τα κέρδη στον φιλελευθερισμό χρησιμοποιείται όχι η έντιμη εργασία αλλά διάφορα οικονομικά τεχνάσματα, μέσω των χρηματιστηρίων και των τραπεζών. Το δικαίωμα αυτό τους το παρέχουν οι αριθμοί της δημοκρατίας και ο συνέταιρος της ο οικονομικός φιλελευθερισμός που είναι το όργανο υποδούλωσης των λαών.
