Για ακόμη μία φορά η Αρμενία βρίσκεται στα όρια του διχασμού με την ντροπιαστική υποχώρηση από το Καραμπαχ να έχει αφήσει ανοικτές πληγές. Η πρόσφατη σύλληψη του Αρχιεπισκόπου Βαγαρσάκ με κατηγορίες για συμμετοχή σε σχεδιαζόμενο «πραξικόπημα» έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στη διασπορά εκεί που η Αρμενία, ειδικά στις ΗΠα έχει μεγάλη δύναμη. Ο Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν από τη μία κάνει λόγο για απόπειρα ανατροπής της συνταγματικής τάξης, ενώ από την άλλη, επικριτές του κάνουν λόγο για επικίνδυνη διολίσθηση σε αυταρχικές πρακτικές.
Οι ανακοινώσεις για συλλήψεις και οπλισμό
Οι Αρμενικές Αρχές συνέλαβαν σήμερα, τον Αρχιεπίσκοπο Μπαγκράτ Γκαλστανιάν, εξέχουσα μορφή της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας, μαζί με ακόμη 13 άτομα, κατηγορώντας τους για ενορχήστρωση συνωμοσίας με σκοπό την ανατροπή της Κυβέρνησης.
Σύμφωνα με την Ερευνητική Επιτροπή της χώρας, έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε βάρος του Γκαλστανιάν και 15 συνεργών του, οι οποίοι φέρονται να είχαν «προμηθευτεί τα απαραίτητα μέσα και τα εργαλεία για την τέλεση τρομοκρατικής επίθεσης και την κατάληψη της εξουσίας».
Οι Αρμενικές Αρχές συνέλαβαν την Τετάρτη τον Αρχιεπίσκοπο Μπαγκράτ Γκαλστανιάν, εξέχουσα μορφή της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας, μαζί με ακόμη 13 άτομα, κατηγορώντας τους για ενορχήστρωση συνωμοσίας με σκοπό την ανατροπή της Κυβέρνησης.
Σύμφωνα με την Ερευνητική Επιτροπή της χώρας, έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε βάρος του Γκαλστανιάν και 15 συνεργών του, οι οποίοι φέρονται να είχαν «προμηθευτεί τα απαραίτητα μέσα και τα εργαλεία για την τέλεση τρομοκρατικής επίθεσης και την κατάληψη της εξουσίας».
Συνολικά έχουν συλληφθεί 14 άτομα, χωρίς ωστόσο να κατονομάζονται επίσημα.
Ο Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν δήλωσε μέσω Telegram ότι οι Αρχές απέτρεψαν «ένα μεγάλο και σκοτεινό σχέδιο της «εγκληματικής-ολιγαρχικής ιεραρχίας» για την κατάληψη της εξουσίας στην Αρμενία».
Η παρακαταθήκη του Καραμπάχ και η κρίση νομιμοποίησης
Το περιστατικό αποκάλυψε για ακόμα μια φορά τις βαθιές ρωγμές στην αρμενική κοινωνία, που παραμένει τραυματισμένη από τη βαριά ήττα του 2020 στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ο Πασινιάν, τότε, υπέγραψε την ατιμωτική ανακωχή με το Αζερμπαϊτζάν, παραχωρώντας εδάφη με ιστορική σημασία για τους Αρμενίους.
Η ήττα της Αρμενίας στον πόλεμο του Καραμπάχ δεν ήταν μόνο στρατιωτική αλλά συνδυάσθηκε με εθνική ταπείνωση, βίαιη μετακίνηση δεκάδων χιλιάδων Αρμενίων και κατάρρευση της όποιας εμπιστοσύνης προς την πολιτική ηγεσία και Πασινιάν, αν και παρέμεινε στην εξουσία μετά από εκλογές, δεν κατάφερε ποτέ να αποκαταστήσει την εικόνα του. Πολλοί τον θεωρούν υπεύθυνο για τις απώλειες, αλλά και για την αδυναμία να εξασφαλίσει μια ισχυρή διεθνή στήριξη στην κρίσιμη εκείνη στιγμή.
Η Τουρκία ενισχύεται, η Ρωσία αποστασιοποιείται;
Η στρατιωτική στήριξη της Τουρκίας στο Αζερμπαϊτζάν κατά τον πόλεμο του 2020 έγειρε καθοριστικά την πλάστιγγα. Έκτοτε, η Άγκυρα ενισχύει σταθερά την επιρροή της στον Καύκασο, επιχειρώντας να αποκτήσει κυρίαρχο ρόλο στην περιοχή. Το παντουρκικό όραμα του Ερντογάν βρίσκει πλέον έδαφος εφαρμογής, σε βάρος της αρμενικής κυριαρχίας.
Αντιθέτως, η στάση της Ρωσίας έχει προβληματίσει, αλλά παραμένει περίπλοκη. Παρότι η Μόσχα διατηρεί στρατιωτική παρουσία στο αρμενικό έδαφος μέσω “ειρηνευτικών δυνάμεων”, και θεωρείται παραδοσιακός σύμμαχος της Αρμενίας, εντούτοις, δεν παρενέβη δυναμικά κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων του 2020. Ορισμένοι ερμηνεύουν αυτή την αποστασιοποίηση ως ένδειξη απώλειας εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση Πασινιάν ή και ως προτεραιοποίηση άλλων γεωπολιτικών μετώπων, όπως η Ουκρανία ή η Συρία.
Ωστόσο, είναι πρόωρο να εξαχθούν βεβαιωμένα συμπεράσματα για το αν η Ρωσία εγκαταλείπει την Αρμενία. Ο ρόλος της στην περιοχή παραμένει κρίσιμος, ενώ η στρατιωτική και ενεργειακή επιρροή της εξακολουθεί να αποτελεί βασικό παράγοντα σταθερότητας – ή αποσταθεροποίησης.
Το αν πράγματι υπήρξε απόπειρα πραξικοπήματος ή αν η κυβέρνηση επιχειρεί να εξουδετερώσει τους επικριτές της πιθανόν αν μην το μάθουμε ποτέ. Το σίγουρο είναι ότι η Αρμενία βρίσκεται πλέον σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι μεταξύ εσωτερικού ελέγχου και εθνικής επιβίωσης. Το αν θα βγει ενωμένη ή διασπασμένη από αυτή την κρίση, θα κρίνει όχι μόνο το μέλλον της κυβέρνησης Πασινιάν, αλλά και την ίδια τη βιωσιμότητα της χώρας ως κυρίαρχο και ιστορικά χριστιανικό κράτος.
