Πολλά μικρά εκκλησάκια έχουν χτιστεί σε κορφές βουνών, σε ανάμνηση του θαυμαστού γεγονότος της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που εορτάζεται στις 6 του Αυγούστου. Ένα από τα πιο ονομαστά τέτοια εκκλησάκια είναι εκείνο στην κορυφή του Αγίου Όρους, που βρίσκεται στα 2033 μέτρα. Χτίστηκε επί οικουμενικού Πατριάρχου Ιωακείμ Γ το 1894 και εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 1895. Τέσσερις περίπου ώρες κάνουν οι προσκυνητές από την σκήτη της Αγίας Άννης προκειμένου να ανέβουν και να προσκυνήσουν, μέσα από έναν δύσβατο αλλά πανέμορφο δρόμο. Από την κορυφή, η οποία τον μισό χρόνο είναι σκεπασμένη με χιόνι, μπορεί κανείς να δει ολόκληρη την χερσόνησο αλλά και τον Όλυμπο!
Κάθε χρόνο στις 18 Αυγούστου, την παραμονή της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, όπως εορτάζεται στο Άγιο Όρος , μοναχοί από διάφορες αγιορείτικες μονές,και πλήθος από από προσκυνητές, ανεβαίνουν στην κορυφή του Άθω για να τελέσουν αγρυπνία και λιτανεία. Το φυσικό κάλλος, η κατανυκτική ατμόσφαιρα, η ιστορικότητα και η πνευματικότητα του τόπου, κάνουν αυτήν την επίσκεψη μια αληθινή αιτία χαράς για μοναχούς και προσκυνητές.
Σύμφωνα με τα ευαγγελικά κείμενα, ο Ιησούς πήρε τον Πέτρο ,τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο και ανέβηκε στό όρος Θαβώρ για να προσευχηθεί. Οι τρεις μαθητές Του, όπως ήταν κουρασμένοι από τη δύσκολη ανάβαση στο Θαβώρ και ενώ κάθισαν να ξεκουραστούν, έπεσαν σε βαθύ ύπνο. Όταν, ξύπνησαν, αντίκρισαν απροσδόκητο και εξαίσιο θέαμα. Το πρόσωπο του Κυρίου άστραφτε σαν τον ήλιο, και τα φορέματα Του ήταν λευκά σαν το φως. Τον περιστοίχιζαν και συνομιλούσαν μαζί Του δυο άνδρες, ο Μωϋσής και ο Ηλίας. Αφού οι μαθητές συνήλθαν κάπως από την έκπληξη, ο Πέτρος, θέλοντας να διατηρηθεί αυτή η αγία μέθη που προκαλούσε η ακτινοβολία του Κυρίου, ικετευτικά είπε να στήσουν τρεις σκηνές. Μια για τον Κύριο, μια για το Μωϋσή και μια για τον Ηλία. Πριν προλάβει, όμως, να τελειώσει τη φράση του, ήλθε σύννεφο που τους σκέπασε και μέσα απ’ αυτό ακούστηκε φωνή που έλεγε: «Οὗτος ἐστὶν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε» (Λουκά, θ’ 28-36). Δηλαδή, Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, που τον έστειλα για να σωθεί ο κόσμος. Αυτόν να ακούτε.
Μέχρι σήμερα, σε πολλούς τόπους πιστεύουν ότι την παραμονή το βράδυ, κάποια ώρα, ανοίγουν ξαφνικά οι ουρανοί και φαίνεται το «άγιο φως», σε όσους είχαν την υπομονή και την πίστη να ξαγρυπνήσουν. Και ανήμερα της εορτής , προσφέρουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να ευλογηθούν από τον ιερέα μετά την θεία λειτουργία, και να διανεμηθούν ως ευλογία στους πιστούς. Σε ορισμένους μάλιστα τόπους προσφέρουν στον ναό το πρώτο λάδι της χρονιάς, για να ευλογηθεί, ώστε η ευλογία να επεκταθεί και στην υπόλοιπη παραγωγή. Πρόκειται για το αρχαίο έθιμο των απαρχών, της προσφοράς δηλαδή των πρώτων καρπών στον Θεό, μια μορφή αναίμακτης τελετουργικής θυσιαστικής προσφοράς, που πέρασε και στον χριστιανισμό. Στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι αφιερωμένοι οι ναοί των μεγαλύτερων και επιβλητικότερων ελληνικών φρουρίων, γεγονός που δείχνει την σημασία, θρησκευτική και εθνικά αναγεννητική, που ο λαός μας ανέκαθεν έδινε στην μεγάλη αυτή εορτή.
