8 Αυγούστου 1949: το ολοκαύτωμα του 496 Τάγματος Διαβιβάσεων στη Φλώρινα

Δεν υπάρχει νίκη χωρίς θυσίες· και οι θυσίες του Ελληνικού Στρατού στον
αγώνα του εναντίον των ενόπλων κομμουνιστών ανταρτών κατά την περίοδο
1946-1950 ήταν βαρύτατες, χωρίς εξαιρέσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το μερίδιο
του Oπλου των Διαβιβάσεων στις εν λόγω θυσίες ήταν σημαντικό .
Η αποφράς ημέρα της 8ης Αυγούστου 1949, δυστυχώς, θα μας θυμίζει για
πάντα το ολοκαύτωμα των ανδρών του 496 Τάγματος Διαβιβάσεων της ΙΙας Μεραρχίας στη Φλώρινα.

Είναι γνωστή σε όλους η Μάχη της Φλωρίνης του Φεβρουαρίου 1949, την
οποία ο στρατηγός Van Fleet θεωρούσε ως «την πρώτη επιτυχή επιχείρηση
εναντίον των επιθέσεων των κομμουνιστών σε μεγάλα χωριά». Η πολιορκημένη
από αντάρτες πόλη τελικά κρατήθηκε ελεύθερη και η έκβαση της μάχης
γέμισε ενθουσιασμό όλους τους Έλληνες, αφού κυριολεκτικά συνετρίβει ο
εχθρός.

Αυτή όμως που δεν είναι αρκετά γνωστή είναι μια μεταγενέστερη θυσία
αξιωματικών και οπλιτών, στην ίδια πόλη.

Ήταν η περίοδος της προετοιμασίας του Β’ ΣΣ για την επιχείρηση ΠΥΡΣΟΣ Β’
με σκοπό την εκκαθάριση στο Βίτσι (10-14/8/1949).

Τοδειλινό της Δευτέρας 8ης Αυγούστου, στο κτήριο του παλιού γυμνασίου της Φλωρίνης (στη συνοικία Βαρόσι, στο σημείο που σήμερα βρίσκεται το
κτήριο του 3ου Γυμνασίου), έδρας του 496 ΤΔΒ (όπως νωρίτερα είχε
μετονομασθεί το 455 ΤΔΒ), οι νεαροί Διαβιβαστές συγκεντρώθηκαν για να
πάρουν το βραδινό τους φαγητό. Όμως, έγιναν αντιληπτοί από τα
παρατηρητήρια των ανταρτών στο δεσπόζον ύψωμα Γκιούπκα, οι οποίοι με δύο
πυροβόλα των 105 χιλιοστών που είχαν εγκαταστήσει, έβαλαν δύο οβίδες, η
μία από τις οποίες πέτυχε τους συγκεντρωμένους.

Το αποτέλεσμα ήταν τραγικό: είκοσι εννέα (29) στρατιώτες* νεκροί
επιτόπου και είκοσι οκτώ (28) βαριά τραυματισμένοι, πότισαν με το αίμα
τους τη γη της Μακεδονίας μας. Η ενέργεια δεν ήταν τυχαία. Οι αντάρτες
είχαν επισημάνει το στόχο τους, με ακριβείς γιουγκοσλαβικούς χάρτες,
επιδιώκοντας να ανταποδώσουν για το χτύπημα που είχαν δεχθεί τον Φεβρουάριο.

Την επομένη, δύο αεροσκάφη C-47 Ντακότα έφερναν από την Αθήνα τους
αντικαταστάτες των 57 θυσιασθέντων. Την 13η Αυγούστου, σε όσες Μονάδες
του Στρατού δεν συμμετείχαν στις επιχειρήσεις και σε κλίμα συγκινησιακά
φορτισμένο, έγινε το μνημόσυνο που αρμόζει σε ήρωες.

Μέχρι το τέλος του 1950, ακόμη είκοσι δύο (22) Διαβιβαστές θα έδιναν τη
ζωή τους κατά την εκτέλεση του καθήκοντος. Τότε δημιουργήθηκε ένα
ιδιαίτερο «Λεύκωμα Πεσόντων» με σχετικές πληροφορίες και τις φωτογραφίες
των ηρώων αυτών, των οποίων η θυσία θα δείχνει στους νεώτερους το δρόμο
της Τιμής και του Καθήκοντος.

Έχουμε χρέος όλοι οι νεώτεροι να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς
τους γενναίους μαχητές εκείνου του εθνικού αγώνος, διατηρώντας με
ευλάβεια τη μνήμη αυτών που με τη θυσία τους εξασφάλισαν την ακεραιότητα
της Πατρίδος και την ελευθερία του ελληνικού λαού.

Οι Πεσόντες Διαβιβαστές

1. Αναγνωστόπουλος Γεώργιος του Βασιλείου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στην Έδεσσα Πέλλας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ. Φονεύθηκε στη Φλώρινα από βλήμα εχθρικού Πυρ/κού στις 8 Αυγούστου 1949
2. Αναγνωστόπουλος Γεώργιος του Παναγιώτη, Δεκανέας: Γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας το 1921, του 496 Τ.ΔΒ.
3. Αποστολόπουλος Παναγιώτης του Δημητρίου, Στρατώτης: Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι Αιτ/νίας το 1924, του 496 Τ.ΔΒ.
4. Βαλσαμής Γεράσιμος του Διονυσίου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στην Πάτρα Αχαΐας το 1924, του 496 Τ.ΔΒ. Πέθανε στο 428 Στρατιωτικό Νοσοκομείο στις 10 Αυγούστου 1949, λόγω τραυματισμού του από βλήμα εχθρικού Πυρ/κού.
5. Γεωργιάδης Νικόλαος του Κων/νου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στη Δράμα το 1924, του 496 Τ.ΔΒ.
6. Γεωργόπουλος Αργύριος του Γεωργίου, Ανθστής: Γεννήθηκε στο Μακροχώρι Καστοριάς το 1915.
7. Γραβάνης Δημήτριος του Αλεξάνδρου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στην Καρδίτσα το 1924, του 496 Τ.ΔΒ.
8. Διαμαντής Απόστολος του Κων/νου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στα Τρίκερα Βόλου Μαγνησίας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.
9. Ευαγγελάκος Νικόλαος του Θεμιστοκλέους, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στο Φοινίκιο Επιδ. Λιμηράς Λακωνίας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.
10. Καλφακάκος Νικήτας του Νικολάου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στον Κεφαλά Λακωνίας το 1924, του 496 Τ.ΔΒ.
11. Καρανικόλας Αργύριος του Τριανταφύλλου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στο Σιδηρόκαστρο Σερρών το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.
12. Καραντώνης Γεώργιος του Δημητρίου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στο Βόλο Μαγνησίας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.
13. Κεντιστός Δημήτριος του Ευαγγέλου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στα Στύρα Ευβοίας το 1922, του 496 Τ.ΔΒ.
14. Κοντέλης Κων/νος του Δημητρίου, Υποδεκανέας: Γεννήθηκε στο Βόρο Πλωμαρίου Λέσβου το 1922, του 496 Τ.ΔΒ.
15. Μαδαρός Ηλίας του Γεωργίου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1922, του 496 Τ.ΔΒ.
16. Μανδηλάς Γεώργιος του Κων/νου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στα Φιλιατρά Τριφυλλίας Μεσσηνίας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ. .
17. Μπαξεβανάκης Φώτιος του Γεωργίου, Δεκανέας: Γεννήθηκε στην Ελασσόνα Λάρισας το 1921 του 496 Τ.ΔΒ.
18. Μπέλλος Αλκαίος του Ζησίμου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στα Κλεπά Ναυπακτίας Αιτ/νίας το 1924, του 496 Τ.ΔΒ.
19. Ξηροτύρης Κων/νος του Ιωάννη, Δεκανέας: Γεννήθηκε στην Καστανιά Λαμίας το 1924, του 496 Τ.ΔΒ.
20. Παπαδόπουλος Νικόλαος του Θεμιστοκλέους, Δεκανέας: Γεννήθηκε στο Βόλο Μαγνησίας το 1922, του 496 Τ.ΔΒ.
21. Πετρόπουλος Δημήτριος του Γεωργίου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στην Κορώνη Πυλίας Μεσσηνίας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.
22. Ρέτσας Αναστάσιος του Νικολάου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στον Γαβαλά Καρυστίας Ευβοίας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.
23. Ροβάτσος Νικόλαος του Ιωάννη, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στον Ζάρακο Επιδαύρου Λακωνίας, το 1924, του 496 Τ.ΔΒ.
24. Ρουβέλας Δημήτριος του Νικολάου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στην Πύλο Πυλίας Μεσσηνίας του 1923, του 496 Τ.ΔΒ.
25. Ταμβάκης Πολυχρόνης του Μηνά, Δεκανέας: Γεννήθηκε στα Λογοθετιάνικα Κυθήρων το 1921, του 496 Τ.ΔΒ.
26. Ταπεινός Νικόλαος του Παρίση, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στις Ν. Παγασσές Βόλου Μαγνησίας το 1925, του 496 Τ.ΔΒ.
27. Τέας Δημήτριος του Ευαγγέλου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στο Διαβατό Βέροιας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.
28. Τρανούδης Γεώργιος του Νικολάου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στη Βαμβακούσα Σερρών το 1925, του 496 Τ.ΔΒ.
29. Χρόνης Παναγιώτης του Νικολάου, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στην Στενωσιά Κουκουνάρας Πυλίας Μεσσηνίας το 1926, του 496 Τ.ΔΒ.

• μαζί με τους 29 διαβιβαστές το δειλινό της 8ης Αυγούστου 1949 έπεσε στο ίδιο σημείο νεκρός και ο Ζούλας Ερμήλος του Παύλου: Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1925, της ΙΙ Μεραρχίας/Λόχος Στρατηγείου.

Χρήστος Νοταρίδης
Ταξίαρχος ε.α., Μέλος του Συνδέσμου Αποστράτων Αξκων ΔΒ
Πηγή άρθρου: ΓΕΣ/ Εκθεσις Επιχειρήσεων ΠΥΡΣΟΣ
Πηγή άρθρου: Μουσείο και Ιστορία των Διαβιβάσεων